Thờ cúng Thành hoàng cũng giống như thờ cúng tổ tiên nó mang đậm dấu ấn tâm linh và thể hiện quan niệm “uống nướ nhớ nguồn" của người dân Việt Nam.
Thuật ngữ Thành hoàng là một từ Hán Việt: "Thành hoàng Đắp đất làm "thành", đào hào làm "hoàng". Thành hoàng xuất hiện Trung Quốc vào thời cổ đại và đã được thờ như là vị thần bảo hộ cho một thành trì, một phủ, châu hay một huyện. Do ảnh hướng của văn hóa Hán trong ngàn năm Bắc thuộc, tục thờ Thành hoàng du nhập vào nước ta vào cuối thời nhà Đường. Như vậy nguồn gắ thờ Thành hoàng không phải do người Việt đặt ra mà của người Hán. Tuy nhiên, do đặc điểm làng cổ ở Việt Nam chi phối nên tin ngưỡng thờ Thành hoàng ở các làng Việt khác với người Trung Quốc. Người dân làng Việt cổ thờ “Bản cảnh Thành hoàng" và “Đương cảnh Thành hoàng", có thể là người địa phương khác được rước đến thờ làm thần bảo hộ cho dân làng, cũng có thể là người trong làng có công lập làng hoặc đánh giặc giữ làng, Thành hoàng có thể là ông tổ nghề thủ công, khi mất được dân làng lập đền thờ tôn làm Thành hoàng làng "bảo quốc hộ dân".
Tục thờ Thành hoàng ở nhiều làng Việt cũng thờ sức mạnh siêu nhiên nào đó, như đền Chân Long ở xã Xuân Phổ, huyện Nghĩ Xuân thờ 3 quả trứng đại diện thần sông nước. Việc thờ các vị thần làm Thành hoàng được căn cứ vào đặc điểm sinh sống của dân làng. Những làng ở gần rừng núi thờ thần núi, làng ven sông suối. biển hồ thì thờ thủy thần. Ở Nghi Xuân, Thành hoàng đa số là những người bản địa có công với làng thôn, đất nước, các vị t sư nghề nghiệp được các thôn xã đều thờ Thành hoàng bản thể Hoàng tử Lý Nhật Quang, có công khai phá đất đai, lập ra như làng mạc ở xứ Nghệ, riêng huyện Nghi Xuhá đắt en làng thờ làm Thành hoàng, bảo hộ cho toàn dân trong huyện. Làng Phú Lạp n là thôn Hoa Phú có thờ tổ sư ca trù Đinh Lễ và vợ là Bạch hoa làn Thành hoàng Phú Giáo và của 8 phủ 12 huyện ở Nghệ An, Hà Tình.
Thành hoàng được thờ tại hậu cung của đình làng như ở đình Hội Thống, đình Hoa Văn Hải, đình Ráng ở Đan Trường, đình Hát xả Xuân Viên, đình Tiên Điển... nhưng có làng thờ trong đến như đền Nhà Bà ở xã Cổ Đạm, đền Tam tòa ở xã Xuân Liên. Ở Hội Thống (Xuân Hội) ngoài việc thờ Thành hoàng ở đình, dân xã còn lập đập đền thờ những vị đầu tiên lập ra làng xã, gọi là đền thờ Nội ngoại tiền hiền, gọi nôm na là đền thờ Ông Nội. Ông Ngoại. Thường người ta chỉ thờ họ nội, nhưng nét đặc sắc ở đây là làng xã lại thờ cá nội, lẫn ngoại. Theo nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Khánh thì đây là một hiện tượng hiếm gặp trên toàn quốc.
Gắn với tục thờ Thành hoàng, ở Nghi Xuân ngày xưa các xá có tổ chức lễ sám tạ Thành hoàng. Tùy theo từng địa phương mà tổ chức vào mùa xuân hoặc mùa hạ, mùa thu. Lễ này ở Tiên Điền, Xuân Trường, Xuân Đan, Xuân Hồng hay tổ chức vào đầu xuân. Dân làng tụ họp đông đủ trong đền thờ. Sau khi chủ tế, bởi tế đọc văn cũng xong, cả làng rước Thành hoàng đi quanh làng. Lễ sám tạ được làng chuẩn bị chu đáo. Lễ vật dâng cũng thường là xôi, gà trống, bánh trái, mâm có thịnh soạn. Ở các xã Cổ Đạm, Xuân Liên, Cương Gián xưa thì cùng Thành hoàng vào mùa hạ, thường gọi là tế lục ngoạt vào tháng 6 âm lịch hàng năm.
Theo quan niệm cổ xưa, Thành hoàng là vị thần hộ mệnh chocả làng. Vì vậy những ai gặp khó khăn như đau ốm, hoạn nạn,nghèo khó đều có thể làm lễ cầu xin Thành hoàng cứu giúp. Hàngnăm, dân làng tổ chức lễ hội tê thần để cầu xin mưa thuận gió hòa,mùa màng bội thu, tai qua nạn khỏi và tổ chức các trò chơi dân gian với mục đích giải trí cho mọi người dự lễ hội.
Tại thị trấn Tiên Điền đang thờ Thành Hoàng Làng , thần có hiệu là " Đông quân đô đốc phủ,Tả Đô Đốc Hội Quận công Phan Tướng Công" Ngồi đền Linh thiêng trải quả bao nhiêu năm, ngồi Đền được nhân dân công đức trung tu, các ngay lễ tết nhân dân thập phương đều về chiêm bái, thắp hương./.
Liên kết
Thống kê trong ngày
.png)
(1).jpg)
.png)
